Συχνά συμβαίνει άλλο να είναι το θέμα ενός post και άσχετα τα comment. Υποσχέθηκα λοιπόν να γράψω για το Βυζάντιο. Από την οπτική του ιστοριολάτρη, καθώς για μεγάλη περίοδο μου προξενούσε το ενδιαφέρον.
Ο Μεσαίωνας όσο άσχημη εποχή ήταν, τόσο μυστηριώδης και γοητευτική φαίνεται στα μάτια μας. (Έτσι δικαιολογούνται και οι πολλές κυκλοφορίες σχετικές με αυτόν στο epic/power metal :Ο). Ειδικά η ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που δεν είναι τόσο προβεβλημένη όσο αυτή της Δυτικής Ευρώπης, προκαλεί ένα extra ενδιαφέρον. Πίσω όμως από τα σπαθιά, τους θρύλους, τους ηρωισμούς, τους θησαυρούς η πραγματικότητα σίγουρα ήταν πολύ σκληρή. Ξαναλέω όμως πως εγώ, όπως και οι Hammerfall :P, ασχοληθήκαμε από αυτή την οπτική.
Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (τραγικό που σήμερα την ονομάζουμε αλλιώς) είχε συνεκτικό δεσμό την χριστιανική πίστη. Αλλά αυτό που την έδενε ήταν και αυτό που την περιόριζε. Λογικό για κείνη την εποχή, προβληματικό όπως το βλέπουμε σήμερα. Μπορεί να μην κατέστρεψαν αυτά που είχαν παραλάβει από τους προηγούμενους αιώνες αλλά τα έθαψαν και σίγουρα δεν πρόσθεσαν κάτι σε αυτά. Δε λέω ότι φταίει ο συγκεκριμένος κρατικός σχηματισμός αλλά όντας από τους σημαντικότερους για σχεδόν 1000 (!) χρόνια είναι και αυτός υπαίτιος της στασιμότητας.
8 Δεκεμβρίου 2009
Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
10 σχόλια:
1000 χαμένα χρόνια. Θα πετούσαμε στα αστέρια τώρα.
Ευχαριστώ τον Χριστιανισμό που μας εγλώβισε στον τρόμο και έθαψε την επιστήμη.
Seventh, κι εσύ και ο Nick έχετε λάθος. Μάλλον μιλάς για την Καθολική Εκκλησία. Αν υπήρξε θρησκευτική εξουσία που έθαψε την επιστήμη, αυτή ήταν η παπική, η οποία δεν άφησε τομέα που να ανακατευτεί. Ο Μεσαίωνας στην Ευρώπη είναι μια εποχή σκοτεινή για αυτό τον λόγο ακριβώς και ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός που ακολουθεί ως ρεύμα είναι αντίδραση σε αυτήν ακριβώς την παρεμβατικότητα της Παπικής Εκκλησίας (βλέπε Ιερά Εξέταση, Γαλιλαίος κτλ). Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να κατηγορηθεί για πολλά, συντηρητισμό κτλ, αλλά όχι για αυτό. Και σας προκαλώ να μου πείτε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου κατέπνιξε τις επιστήμες. Συγκεκριμένες, το τονίζω. Ούτε θρήσκα είμαι, αλλά το σωστό να λέγεται. Ένας επιστήμονας που ασχολείται έστω και ερασιτεχνικά με την Ιστορία, αλλά έχει περάσει από πανεπιστημιακά έδρανα και ξέρει τη μεθοδολογία για την έρευνα,δεν επιτρέπεται να ερμηνεύει την Ιστορία με βάση προσωπικές αντιλήψεις ή με βάση τη σύγχρονη οπτική. Οι επιστήμες στο Βυζάντιο άνθισαν όσο μπόρεσαν και όσο ήταν εφικτό με τα μέσα/ ικανότητες/προσωπικότητες που υπήρχαν τη εποχή αυτή. Και δεν μπορώ να καταλάβω ούτε τι εννοεί ο Nick ότι "θα πετούσαμε στα αστέρια" (δηλαδή θα έφτιαχναν οι Βυζαντινοί πύραυλο;), ούτε εσύ Seventh όταν λες "δεν προσέθεσαν κάτι στην αρχαία γραμματεία" (δηλαδή τι να προσέθεταν, να συνέχιζαν τα έργα του Πλάτωνα; Μα αφού σου λέω ότι τον μελέτησαν, τον υπομνημάτισαν/σχολίασαν και κάτι παραπάνω: έστειλαν φιλοσόφους στο πανεπιστήμιο της Βαγδάτης, οι οποίοι δίδαξαν Αριστοτέλη στους Άραβες). Δηλαδή αυτό το βλέπεις σαν θάψιμο της αρχαίας γραμματείας; Το ότι οι Βυζαντινοί μάθαιναν γραφή και ανάγνωση διαβάζοντας Οδύσσεια είναι θάψιμο; Το ότι διαβάζεις Άννα Κομνηνή και Μιχαήλ Ψελλό και παραθέτουν από μνήμης στίχους του Ομήρου, χωρίς καν να θεωρήσουν αναγκαίο να το διευκρινίσουν (δείγμα του ότι ο αναγνώστης τους ξέρει από πού προέρχονται) είναι θάψιμο; Εσύ ξέρεις έστω και ένα στίχο ομηρικό απ'έξω; Απαντήσεις παρακαλώ και δείτε και αυτό το άρθρο για τους αστρονόμους στο Βυζάντιο (για εσένα Nick που μάλλον δεν θεωρείς την ρητορική και την επιστολογραφία επιστήμες, ίσως η αστρονομία να είναι) http://www.books.gr/ViewShopProduct.aspx?Id=3603457
Α, και για να μην το ξεχάσω. Η "σκοταδιστική" κοινωνία του Βυζαντίου είχε ήδη από πολύ νωρίς (μέσα του 5ου αιώνα μΧ) Πανεπιστήμιο (το Πανδιδακτήριο), αλλά και αργότερα την ισοδύναμη με πανεπιστήμιο σχολή της Μαγναύρας (με διδασκαλία μαθημάτων δικαίου, μαθηματικών, γραμματικής κτλ). Μιλάμε ότι οι επιστήμες δεν ανέπνεαν.
Αρχή διαλόγου με τη φράση "είσαι λάθος" δε νοείται αλλά το προσπερνάω.
Οι Βυζαντινοί δεν προσέθεσαν κάτι, δε δημιούργησαν κάτι. Είναι σα να σχολιάζω εγώ το έργο ενός επιστήμονα. Αυτό δεν πάει να πει ότι προσφέρω κάτι καινούργιο.
Και το φιλοσοφικά-επιστημονικά πράγματα ήταν αποκλειστικότητα των μοναστηριών και της αυλής. Όλοι οι υπόλοιποι ανάθεμα και αν ήξεραν ποιος είναι ο Όμηρος.
roulaki ρωτάς/προκαλείς να σου πω πότε κατέπνιξαν τις επιστήμες. Αυτογκολ: Ο Ιουστινιανός με το κλείσιμο της Ακαδημίας σου λέει κάτι;
1ον Σύμφωνα με τη δική σου οπτική δεν είμαι επιστήμονας, ούτε παράγω επιστήμη, γιατί είμαι φιλόλογος και στο μεταπτυχιακό μου (το οποίο είναι μη-επιστημονικό κατά τον ορισμό σου) σχολιάζω/αναλύω/μελετώ το έργο κριτικού της λογοτεχνίας (ο οποίος κατ'επέκταση ούτε αυτός παρήγαγε επιστήμη γιατί έγραψε μελέτες για λογοτεχνία, δηλαδή έργα άλλων -και δη ιστορία λογοτεχνίας). Τον Δημαρά εννοώ.
2ον Η βυζαντινή παιδεία δεν είναι υπόθεση των μοναστηριών. Απορώ πού το βρήκες αυτό και πώς σχημάτισες τέτοια άποψη. Καμία σχέση. Η παιδεία είναι κρατική υπόθεση. Δεν είναι βέβαια τόσο οργανωμένη ή μαζική όσο σήμερα (αλλά η παιδεία έγινε προτεραιότητα μετά τον 18ο αιώνα για τα κράτη, ο Διαφωτισμός που λέγαμε). Στο Βυζάντιο η έμφαση έπεφτε στην στοιχειώδη παιδεία (γραφή, ανάγνωση, μαθηματικά)και δεν είχαν σίγουρα όλοι οι πολίτες τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν. Βασικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης υπήρχαν στα αστικά κέντρα. Αν ενδιαφέρεσαι να σου πω ότι στη μέση εκπαίδευση διδάσκονταν 9 τραγωδίες! Όποιος ήξερε να διαβάσει, ήξερε πολύ καλά από Όμηρο, το "σιγά και μην ήξεραν" δεν είναι επιχείρημα. Αν με ρωτάς πόσοι ήξεραν γραφή-ανάγνωση είναι άλλο θέμα. Τα μοναστήρια λειτούργησαν (και) ως κέντρα αντιγραφής αρχαίας κειμένων.
3ο Ωραίο το επιχείρημα για τον Ιουστινιανό. Έχεις δίκιο, κλείνει την φιλοσοφική ακαδημία των νεοπλατωνικών στην Αθήνα. Αφήνει βέβαια άθικτη και ανενόχλητη την αντίστοιχη στη Αλεξάνδρεια. Αλλά ο Ιουστινιανός δεν είναι πατριάρχης. Δεν είναι θρησκευτικός ηγέτης. Είναι πολιτική η επιλογή του να προσπαθήσει να κάνει πιο συνεκτικούς τους δεσμούς της Αυτοκρατορίας του μέσω της θρησκείας. Και δεν μπορεί ένα λάθος, όπως αυτό, να θεωρείς ότι είναι ενδεικτικό για 1000 περίπου χρόνια πορείας. Τα όσα ανέφερα για πανεπιστήμιο κτλ δεν μετράνε καθόλου;
Α, και κάτι που μου ήρθε τώρα. Αφού ο σχολιασμός της φιλοσοφίας δεν είναι επιστήμη (κατ'εσέ, γιατί κατ'εμέ είναι), τότε γιατί είναι πλήγμα στις επιστήμες το κλείσιμο της νεοπλατωνικής ακαδημίας;
Μη μπερδευόμαστε στο ίσιωμα. Δεν είπα ότι δεν είσαι/δεν είμαι/δεν υπήρχαν τότε επιστήμονες. Απλά όλα ήταν υπό το φάσμα της θρησκείας. Σχολεία, πανεπιστήμια, σκέψη.
Οι αυτοκράτορες ήταν "βαλμένοι από το Θεό". Επομένως...
Στο δια ταύτα πες μου τι προσέφεραν/έδωσαν στον παγκόσμιο πολιτισμό οι Βυζαντινοί. Σίγουρα έβαλαν ένα λιθαράκι αλλά μη σου πω οι νεοέλληνες έδωσαν περισσότερα :O
Εννοώ ότι επι χίλια χρόνια η γνώση και η επιστημονική μέθοδος ήταν υπο συστηματικό διωγμό. Χρειάστηκε ο Διαφωτισμός και αιώνες μέχρι να αρχίσουμε να αναπτυσσόμαστε ξανά, έστω και μόνο τεχνολογικά.
Αν σκεφτείς που έχουμε φτάσει μέσα σε μερικές δεκαετίες(!) σκέψου που θα ήμασταν με χίλια χρόνια προβάδισμα.
Από την άλλη οι κονωνίες δεν έχουν βελτιωθεί και πολύ. Πέρα από την ανθρώπινη μικροπρέπεια, δεν υπάρχει μεγαλύτερη πηγή μίσους και σκότους και σήμερα από τις θρησκείες.
Αν δεν ερμηνεύεις την ιστορία με τη σύγχρονη οπτική, ώστε να καταλάβεις τι έγινε λάθος και να διδαχτείς από αυτό, γιατί να μπεις καν στον κόπο να την μελετήσεις;
Πάντως από ότι λες (και συμφωνώ με τον 7nt) ουσιαστικά στο Βυζάντιο αναπαρήγαγαν (καλά που δεν τα έκαψαν όλα και αυτοί) έργα της αρχαιότητας. Ωραία. Τίποτα ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ συνεισέφεραν; Σημειώθηκε η παραμικρή πρόοδος στην κατανόηση του κόσμου;
Και όχι δε θεωρώ πως η ρητορική είναι επιστήμη. Η ρητορική είναι η τέχνη του λόγου. ΤΕΧΝΗ. Δε βασίζεται στην αυτοδιόρθωση και το πείραμα.
Καλή η μελέτη των κειμένων, αλλά αν αυτό δεν συμβαδίζει με την παραγωγή κάτι νέου (μέσα από θέσεις και αντιθέσεις) από αυτό τότε δεν έχει μεγάλη διαφορά από το να ξέρει κάποιος τα πάντα για τους Maiden, δηλαδή ο Seventh είναι επηστήμονας του Metal :p
Τι είπες ρε για τους Maiden, το metal και τον Seventh? :@
Ένα παραλληλισμό έκανα :p (ποιο ήταν το τρίτο b-side του Somewhere In Time?)
Το Somewhere in Time είχε δύο single: το Wasted Years και το Stranger in a Stranger Land, που κάθε ένα είχε 2 b-side. Tα Reach Out (που τραγουδάει ο Smith!), The Sheriff of Huddersfield, Juanita, That Girl (το αφιερώνω κάπου ;))
Δημοσίευση σχολίου